Menemen İsyanının İç Yüzü

Ankara Turgut Özal Üniversitesi Öğretim Üyesi aynı zamanda Yeni Asya Gazetesi Yazarı Prof.Dr.Ahmet Battal, Prof.Dr. Ergün Aybars ve Doç.Dr. Mustafa Çalık 24.12.2012 saat 21 : 30′ da CNN TÜRK′ de Ahmet Hakan’ ın hazırlayıp sunduğu Tarafsız Bölge isimli Programın konuğu oldular.

Programda Menemen İsyanı konusu ele alınırken, program yapımcısı Ahmet Hakan’ ın Prof.Dr.Ahmet Battal’ a söz hakkı verme konusunda programın ismine muhalif tutumu çok dikkat çekiciydi.

Menemen İsyanının İç Yüzü

Bu hafta CNN TÜRK′ de Ahmet Hakan’ ın hazırlayıp sunduğu Tarafsız Bölge isimli Programda; 23 Aralık 1930 tarihinde gerçekleşen Menemen İsyanı’ nın iç dinamikleri ve bugünkü etkisi konusu ele alındı.

Prof. Dr. Ahmet Battal :

İlk olarak Menemen Hadisesi konusunda isyanı çıkaran kişilerin “esrarkeş oldukları” ifadesi hususunda tüm konuşmacılar mutabık kaldılar.
Battal, hadisenin çıkarılmasında devrin iktidarını elinde bulunduranların bilgisinin olmadan böyle büyük bir hadisenin vuku bulamayacağının ve yapılmasının mümkün olamayacağını belirtti. Olayın provakasyon olduğunu ve bu ifadeye olan itirazlara da belge olarak olay neticesindeki davalardaki duruşma tutanaklarının olduğunu belirtti.
Battal, Menemen Olayı için vurgulamaya çalıştığı önemli noktalardan birisi de olayın bugünü ve geleceğe olan derslerin konuşulması gerektiğini vurguladı. Olayın en önemli neticesi olarak da tek parti iktidarı siyasetini tescil ettirmiş oldu ve Türkiye’ nin 300 yıllık siyasi tarihinin entrikalarla dolu olduğunu ifade etti.
Menemen Olayı muhalefeti sevmeyen iktidarın muhalefet yapmayı bilmeyenleri kullanmasıdır, Türkiye’ de dindarlar meşru muhalefet anlayışını yeterince öğrenebilmiş değillerdir ve Türkiye’ de doğru muhalefet anlayışına sahip olmayan dindar bir kitle vardır dedi.
Ergün Aybars’ ın dünyadaki demokrasiye geçiş uygulamalarının devrimlerin sonrasında olduğu açıklamasına karşılık Battal Osmanlı’ nın 1876 demokrasiye geçişi esnasında hangi devrim olmuştur sorusuna Aybars’ tan cevap alamadı.
Türkiye’ deki tüm ihtilallerin devrim nitelikli baskı şeklinde olması halkın demokrasi kültürü yaşamını değiştirmektir ifadesini kullandı. Mevcut iktidar tarafından Menemen İsyanı bastırılmasaydı, Türkiye’ de iç savaş çıkma tehlikesi vardı. Serbest Cumhuriyet Fırkası’ nın mevcut iktidara muhalefet olarak kurulduğu yer Menemen olduğu için isyan ve elim neticeleri Menemen’ de olmuştur dedi.
Demokrat Parti kurulduktan sonra cumhuriyetle hesaplaşmadı, laiklik adı altında yapılan yanlışlıklarla hesaplaştı diyerek sözlerini bir demokratın cumhuriyet karşıtı olması demokratın tabiatına aykırıdır ama bir Chp’ linin cumhuriyet karşıtı olabileceğini ifade etti.

Prof. Dr. Ergün Aybars söz sırasını aldığında;

Menemen Hadisesi’ nin çıkış noktasondan, katılanların sayısını ve isimlerini ifade ederken, dönemin Türkiye ve dünya düzeni için sosyo-ekonomik yapısından bahsetti.
MK’ in “Türkiye’ deki isyanlar uzayacak Menemen Olayı’ nı fazla uzatmayın” ifadesinden ve MK döneminin otoriter bir dönem olduğu, Osmanlı paşası olmadığını, bugün Türkiye Cumhuriyeti varsa devrimlerin anlaşılması sayesinde vardır diye ifade etti.
Aybars, keramet ve evliyalık müessesleri konusunda keramet ve evliyalık yakıştırmadır diyerek kısa da olsa itirazlarını belirtti.
Menemen Olayları’ nın arkasında Nakşilik vardır ve Fevzi Çakmak’ ın Nakşi olduğundan bahsetti.
Sözlerine Menemen Olayı cumhuriyetin bir fırtınasıdır, kültür devrimidir diyerek her sene düzenlenen Menemen’ i anma törenleri aslında karşı devrimci güçlere tepki olarak düzenleniyor dedi.

Türkiye Günlüğü Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Çalık

Çalık, olayda 2 Hasan ve 4 Mehmet bulunduğunu ifade ederek sözlerine başladı. Ardından tek parti siyaseti Menemen Hadisesi üzerinden kampanya yürüttü. MK, “Menemen’ i yerle bir edin” diye tehcili vardır dedi.
Sözlerinin arasında Bediüzzaman Said Nursi’ ye de değinen Çalık; mezarı belli olmayan bir tek kişi Said Nursi’ dir dedi.
Menemen Olayı’ nı tarif ederken, devrin hükümetinin işine yaramıştır, muhalefeti, basını susturmuş, hürriyetleri kısıtlamış, hükümet ve uygulamalarına karşı itiraz hakkını ortadan kaldırmıştır. Olayı çıkaranlar için siyasi içerikli düzmece mahkemeler kurulmuştur. Olay hükümete yakın memurlar tarafından yapılmıştır derken, MK eylemci tarzından da bahsetti. MK bir olayı planladıktan sonra önce Rıfat Börekçi’ ye anlatır,  onu ikna ettikten sonra Mareşal Fevzi Çakmak’ ı (kuzu paşa) ikna eder, sonra da dünya dümdüz hale gelir dedi.